Ecology Letters ‘aldizkarian argitaratutako ikerketa batean, egileek ia ehun kasu desberdin deskribatzen dituzte, non gaixotasunak gizakietatik animalia basatietara igaro diren, SARS-CoV-2a zoologiko eta buztan zuriko orein basati eta bisoien etxaldeetan hedatu ahal izan den antzera.

Gregory Albery doktoreak, Georgetowngo Unibertsitateko Biologia Saileko doktoratu ondoko bekadunak eta ikerketaren egile nagusiak, azaldu duenez, identifikatutako gertakarien ia erdiak gatibualdian gertatu ziren, hala nola zoologikoetan, non albaitariek gertutik zaintzen duten animalien osasuna, eta litekeena da ohartzea birus batek salto egiten duenean.

Gainera, aurkitutako kasuen erdia baino gehiago gizakien arteko transmisiokoak izan ziren, eta emaitza horrek ez du harritzen, bai patogenoei errazagoa zaielako harreman estua duten ostalarien artean salto egitea, bai galtzeko arriskuan dauden tximino handien basa-populazioak kontu handiz zaintzen direlako.

Gaixotasunen kutsatzeak arreta handia erakarri du duela gutxi, SARS-CoV-2aren, covid-19a eragiten duen birusaren, hedapenaren ondorioz, buztan zuriko orein basatietan, Estatu Batuetan eta Kanadan. Datu batzuen arabera, oreinek kasu batean behintzat itzuli diete birusa gizakiei, eta zientzialari askok kezka handiagoa azaldu dute animalien gordailu berriek birusari aldaera berriak eboluzionatzeko aukera gehiago eman diezazkioketelako.

Ikerketa berrian, Alberyk eta lankideek berri on bat aurkitu dute, zientzialariek adimen artifiziala erabil baitezakete birusa hartzeko arriskuan egon daitezkeen espezieak aurreikusteko. Ikertzaileek SARS-CoV-2arekin infektatu diren espezieak pandemiaren lehen uneetan beste ikertzaile batzuek egindako iragarpenekin alderatu zituztenean, gehienetan asmatu ahal izan zela jakin zuten.

Egileek ondorioztatzen dute kutsatzea aurreikus daitekeela, baina arazorik handiena animalia basatien gaixotasunei buruz dakigun apurra da. «SARS-CoV-2a Lurreko beste edozein birus baino hurbilagotik zaintzen ari gara; beraz, eskualdatzea gertatzen denean, detektatu ahal izango dugu», argitu du Colin Carlson doktoreak, Georgetowneko Unibertsitateko Zentro Medikoko Osasun Globaleko Zientzia eta Segurtasun Zentroko ikerketa-laguntzaileak.

Carlsonek adierazi duenez, «Oraindik ere zailagoa da arriskua modu sinesgarrian ebaluatzea hainbeste informaziorekin operatu ezin den beste kasu batzuetan». Ondorioz, zaila da gizakien osasunerako atzerakadaren arriskuaren larritasuna edo basa-faunaren kontserbazioa neurtzea, batez ere SARS-CoV-2az bestelako patogenoen kasuan.

Ikerketa, Verena edo Larrialdi Biraleko Ikerketa Ekimena izeneko Zientziaren Fundazio Nazionalak finantzatutako proiektu baten parte da. Verenako taldeak datuen zientzia eta ikaskuntza automatikoa erabiltzen ditu ostatu-birus sareko zientzia aztertzeko. Eremu berri horren helburua da gizakiak zer birusek infektatu ditzaketen, zer animaliek hartzen dituzten eta non, noiz eta zergatik azaleratu daitezkeen aurreikustea. Ezagutza horiek funtsezkoak izan litezke zientzialariek ulertu nahi badute gizakiek nola eta zergatik partekatzen dituzten beren gaixotasunak animaliekin.