Europako Espazio Agentziak (ESA) eta NASAk 2024 YR4 izeneko asteroidearen jarraipena egiten hasi dira, haren orbita eta Lurrarekiko hurbilketa baloratzeko. Objektu honek 40 eta 90 metro arteko diametroa du, eta adituen arabera, %1,5eko aukera dago 2032ko abenduan gure planeta jotzeko. Litekeena da aurretik ere, 2028an, Lurraren ingurutik igarotzea, nahiz eta orduan ez den espero talkarik gertatzea.
Neurriak eta arrisku-balorazioa
Asteroide honen tamaina nahiko aldakorra den arren (kalkuluen arabera 40-90 metrokoa), halako masak kalte nabarmenak eragin ditzakete, talka gertatzekotan. Hala ere, arriskua handia ez bada ere, astronomoek erne jarraitu nahi dute, orbita aldaketak gerta baitaitezke beste gorputz edo indar grabitatorioen eraginez. Jarraipen hau, gainera, eguneroko datu-eguneratzeekin aberasten da, nazioarteko teleskopio sareen laguntzaz.
ESA eta NASAren adituek azaldu dute %1,5eko talkarako aukera ez dela ohikoa, baina erabat baztertzeko ere goiz dela. Horregatik, etengabeko analisi eta kalkulu berriak egingo dituzte datorren urteetan, Lurraren defentsa planetarioaren protokoloaren barruan. Helburua da 2024 YR4ren orbita zehaztasunez ezagutzea, eta beharrezkoa balitz, talkarik gerta ez dadin neurriak aztertzea.
2028ko hurbilketa
Epe laburragoan, esteroideak 2028. urtean ere Lurraren ingurunetik burutuko du bere ibilbidea. Une horretan hobeto ezagutu ahal izango dute asteroidearen tamaina zein konposizio zehatza, teleskopio eta sentsore ugariren bidezko behaketa zuzenak eginez. Horrek, adituek diotenez, balio handiko informazioa emango du 2032ko abenduko arrisku potentziala zenbaterainokoa den egiaztatzeko.
Defentsa planetarioa eta nazioarteko lankidetza
Asteroideen jarraipenerako nazioarteko lankidetzak gero eta garrantzia handiagoa hartzen ari dira, espazioan diharduten agentzia ugarik elkarrekin jarduten dutelako. Izan ere, objektu batek Lurra jotzeko arriskua duenean, detekzio goiztiarra da lehen pausoa. Hurrena, erabaki beharko litzateke zein motatako misio egin daitekeen, balizko talka eragotzi nahian: haien artean, orbitaren aldaketa eragiteko misioak (DART proiektua bezalakoak) edo objektua lehergailuen bidez disgregatzeko saiakerak daude.
Oraingoz, 2024 YR4 ez da mehatxu kezkagarrienetako bat, baina arrisku-ehuneko txiki hori nahikoa da zientzialariek arreta handiz aztertzeko, arazoa aurrerago handitu ez dadin. Hurrengo hilabeteetan, aldagai gehiago argituko dira, besteak beste, asteroidearen masa zehatza, osagai mineralak eta ibilbide astronomikoaren bestelako xehetasunak.
Aurrera begira
Datu berrien arabera, 2024 YR4ren jarraipena hobetuko da teleskopio-sare berriak martxan jartzen diren heinean, bai Europan, bai Ameriketako Estatu Batuetan. Prozesu horretan, ESAk eta NASAk informazioa partekatuko dute beste espazio-agentzia batzuekin ere, tartean Japoniako JAXA edo Errusiako Roscosmos. Helburua da, azken batean, defentsa planetario eraginkor bat garatzea eta talkaren eventualitatea ahalik eta modu egokienean kudeatzea.
2032ko abendua oraindik urrun dagoen arren, adituen arabera, ezin da baztertu 2024 YR4ren orbita aldaketa txikiek ere inpaktu handia izan dezaketenik. Ondorioz, datozen urteetan, asteroidearen jarraipen zorrotza egingo da, arriskuaren ehunekoa handitu edo txikitu daitekeen ebaluatzeko, eta, behar izanez gero, neurri babesle egokiak abiarazteko.
