Kaliforniako Unibertsitateak egindako ikerketa batek agerian utzi duenez, gorroto-diskurtsoek %50eko igoera izan dute sare sozialetan, X plataforman (lehen Twitter) zehazki, Elon Muskek 2022an erosi zuenetik. Ikerketa 2022ko urtarrilaren 1etik 2023ko ekainaren 9ra bitartean egin dute, eta ‘Plos One’ aldizkarian argitaratu dira emaitzak.
Goranzko joera etengabea
Azterlanaren arabera, gorrotozko mezuen kopurua 2.179tik 3.246ra igo da astero Musk plataformaren jabe egin zenetik. Horrek esan nahi du %50eko gorakada egon dela irain homofobo, transfobo eta arrazisten erabileran. Igoera honek ez du zerikusirik erabiltzaileen hazkundearekin, ikerketan egiaztatu dutenez X plataformaren erabilera %8 hazi den arren, erabiltzaile berriek ez dute gorroto-diskurtsoen gorakadan eragin nabarmenik izan.
Emaitzen arabera, 2023ko maiatzean jo zuen goia gorrotozko edukien presentziak. Adierazi dutenez, joera hori Musk sare sozialaren buru izan aurretik hasi zen, baina haren etorrerak eragina izan zuela baieztatzen dute datuek.
Elon Musken helburuak eta errealitatea
Elon Muskek 2022ko urriaren 27an Twitter erosi zuenean, 44.000 milioi dolarreko erosketa historikoa gauzatu zuen. Tesla eta SpaceX enpresen buruak “zibilizazioaren etorkizunarengatik” erabaki omen zuen plataforma erostea, eta orduan adierazi zuen “ezin zela sare soziala zigor gabe edozein esateko infernu librea bihurtu”.
Hala ere, Kaliforniako Unibertsitatearen ikerketak erakusten du Muskek ez zuela helburu hori lortu. Gorrotozko edukien gorakada etenik gabea izan da, eta plataformako edukien tonua gero eta polarizatuago bihurtu da. Ikerketaren egileen hitzetan, “X-ek ez du lortu eduki horien kontrol eraginkorra”, eta gorrotozko adierazpenek eragin handia izan dute komunitate ahulenengan.
Zergatik igo dira gorrotozko edukiek?
Adituen ustez, igoera hau hainbat faktore konbinatzearen emaitza izan daiteke:
- Eduki moderatzaile kopuruaren murrizketa: Muskek sare sozialaren egitura aldatu zuen erosketa ostean, eta hainbat moderatzaile kaleratu zituen.
- Adierazpen askatasunaren interpretazio zabala: Muskek askotan defendatu izan du sarean adierazpen askatasuna lehenetsi behar dela, eta horrek erabiltzaile batzuei gorrotozko mezuak argitaratzeko aukera eman die.
- Bot kontuen eragina: Ikerketak erakutsi duenez, bot kontuen kopurua ez da murriztu Muskek hala iragarri arren, eta profil automatizatuek gorrotozko edukien zabalpenean zeregin garrantzitsua izan dute.
Eduki homofobo, transfobo eta arrazisten igoera
Azterketak agerian utzi du gorrotozko edukien artean gehien igo direnak LGTBI kolektiboaren aurkako mezuak eta arrazismoarekin lotutakoak izan direla. Ikerlariek adierazi dute eraso horiek komunitatearen segurtasun digitalean eta ongizate emozionalean eragin zuzena dutela.
Gainera, adituek ohartarazi dute sare sozialetako gorrotozko edukiek eragin dezaketela gizartean eraso fisiko eta diskriminazio jarrera gehiago sortzea.
Adierazpen askatasunaren eta segurtasunaren arteko orekaren eztabaida
Muskek sare soziala erosi zuenetik, hainbat aldaketa egin ditu adierazpen askatasunaren izenean. Hala ere, adituen arabera, gizartean segurtasuna bermatu eta askatasuna uztartzeko oreka beharrezkoa da, eta zaila izan daiteke muga horren definizioa.
Kaliforniako Unibertsitateko ikertzaileek ondorioztatu dutenez, sare sozialen plataformek arduraz jokatu behar dute edukien moderazioan, eta neurri zorrotzagoak ezarri gorrotozko edukien hedapena murrizteko.
Etorkizuneko erronkak
Ikertzaileek gomendatzen dute gorrotozko edukiak identifikatzeko eta ezabatzeko algoritmoak hobetzea, eta aldi berean erabiltzaileen heziketa indartzea, sare sozialen erabilera arduratsua sustatzeko.
Gizartean ere hausnarketa zabaldu da azkenaldian: adierazpen askatasunaren eta eduki kaltegarrien kontrolaren arteko oreka nola kudeatu behar den argitzeko beharra azpimarratzen dute adituek.
Azken batean, X sare sozialean gorrotozko diskurtsoek gora egin dutela baieztatu dute adituek. Elon Muskek erosketa egin ondoren aldaketak iragarri zituen arren, datuek erakutsi dute oraingoz emaitzek ez dutela hobekuntza adierazgarririk ekarri.
