Donostiako Basque Center on Cognition, Brain and Language (BCBL) ikerketa-zentroa 60 eta 80 urte bitarteko boluntarioak bilatzen ari da. Helburua da elebitasunak adineko pertsonen errendimendu kognitiboan duen eragina ikertzea.
Zentroak ohar batean azaldu duenez, Zientzia eta Berrikuntza Ministerio espainolak finantzatutako ikerketa honetan, gaztelaniazko elebakarrak eta euskaraz eta gaztelaniaz mintzatzen diren elebidunak parte hartuko dute. Helburua da jakitea hizkuntza bat baino gehiago jakiteak memoria eta funtzio exekutiboak mantentzen laguntzen duen.
Ebaluazio neuropsikologikoa eta ataza kognitiboak
BCBLko ikertzaile Jesus Cesponek adierazi duenez, parte-hartzaile guztiei ebaluazio neuropsikologikoa egingo zaie: «Lehenik, kognitiboki osasuntsuak direla ziurtatuko dugu. Ondoren, hizkuntza ezagutza-maila eta haien ibilbide profesional edo akademikoaren eragina aztertuko ditugu».
Boluntarioak lau taldetan banatuko dituzte:
- Erreserba kognitibo baxuko elebakarrak
- Erreserba kognitibo altuko elebakarrak
- Erreserba kognitibo baxuko elebidunak
- Erreserba kognitibo altuko elebidunak
Ondoren, parte-hartzaileek maila desberdineko ataza kognitibo, bisual eta auditiboak burutuko dituzte, eta errendimendu kognitiboa aztertuko da. «Bereziki lobulu frontalaren zirkuitu fronto-parietalaren funtzio exekutiboetan jarriko dugu arreta, hauek zahartze prozesuan nabarmen hondatzen baitira», azaldu du Cesponek.
Elektroenzefalografia bidezko neurketak
Parte-hartzaileen garun-jarduera elektrikoa elektroenzefalografiaren (EEG) bidez neurtuko dute. Metodo ez-inbaditzaile honek elebitasunak eta erreserba kognitiboak garunaren funtzionamenduan duten eragina aztertzeko aukera ematen du. Adibidez, parte-hartzaileek estimulu bat entzun ondoren botoi bat sakatu beharko dute, erantzun-denborak eta garun-prozesamendua neurtzeko.
Orain arte, 70 pertsonak parte hartu dute ikerketa honetan, eta lehen emaitzak ‘Neuropsychologia’ aldizkari zientifikoan argitaratu dira. Ondorioek erakusten dute erreserba kognitibo altua duten adinekoek gazteagoen garun-ereduak dituztela, hau da, funtzio kognitibo hobeak mantentzen dituztela.
Elebitasunak babes-efektua izan dezake
Ikerketaren puntu garrantzitsuenetako bat elebitasunaren eragina aztertzea da. Cesponek nabarmendu duenez, erreserba kognitibo baxua dutenen kasuan, bi hizkuntza jakiteak funtzio kognitibo hobea izatearekin lotura izan dezake: «Elebitasunak zahartze osasuntsuan babes-efektua izan dezakeela baieztatzea da helburua».
Adituen arabera, emaitza hauek zahartze-prozesuan narriadura kognitiboa prebenitzeko estrategiak diseinatzeko baliagarriak izan daitezke. Honek Alzheimerren gaixotasuna edo bestelako dementzien aurkako prebentzioa hobetzeko aukera eman dezake.
