Euskal Herriko ikasleen gaitasun akademikoen inguruko azken ebaluazio diagnostikoak argi utzi du 2024an hobekuntza arinak izan direla hizkuntza-komunikazioan eta zientzietan, baina euskaran beherakada txiki bat jasan dela eta matematikaren emaitzak egonkor mantendu direla. Datu horiek Institutuko Euskadiko Ebaluazio eta Ikerketa Hezkuntzaren (ISEI-IVEI) azken azterketatik eratorri dira, eta Gasteizen aurkeztu zituzten astelehen honetan Begoña Pedrosa Hezkuntza sailburuak, Lucía Torrealday Poltika Hezkuntzako sailburuordeak eta Josu Solabarrieta ISEI-IVEIko zuzendariak.
Emaitzen gorabeherak: hizkuntzak eta zientziak gora, euskara beherantz
Azterketaren emaitzen arabera, Lehen Hezkuntzan (6. maila) eta Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan (4. maila) hobekuntza esanguratsuenak zientzietan gertatu dira. Zehazki, 6. mailako ikasleen gaitasun zientifikoa sei puntu igo da 2024an, aurreko neurketekin alderatuta.
Bestalde, gaztelaniazko eta ingelesezko komunikazio gaitasunak ere hobetu dira DBHko 4. mailan, eta 2023an gaztelaniazko emaitzek izan zuten beherakada konpondu dela nabarmendu dute adituek. Gaztelaniazko emaitzak 2023an 17 puntu jaitsi ziren, baina 2024an bost puntu berreskuratu dituzte. Hala ere, euskaran hiru puntuko jaitsiera izan da, eta matematikaren emaitzak ez dira aldatu aurreko neurketekin alderatuta.
Emaitzen arteko arrakalak: jatorri sozioekonomikoak eta hezkuntza sistemaren erronka berriak
Txostenak beste alderdi kezkagarri bat ere nabarmendu du: ikasleen emaitzetan desberdintasun nabarmenak daude jatorri sozioekonomiko eta kulturalaren arabera. Solabarrietak azaldu duenez, «ikasle autoktonoen eta migratzaileen artean dauden aldeak handiak dira, eta egoera hori oso serio hartu behar da». Hezkuntza Sailak adierazi du neurriak abian dituztela arrakala horiek murrizteko, baina erronka handia dela onartu dute.
Gainera, Pedrosa sailburuak nabarmendu duenez, «ikasleen ikasketa-prozesuetan aldaketak gertatzen ari dira, bai faktore demografikoengatik, bai teknologia berrien eraginez». Horrek irakaskuntza-estrategiak egokitu behar izatea dakar.
Hezkuntza-sistemaren errefortzu-neurriak
Emaitzak hobetzeko asmoz, Hezkuntza Sailak 2024-2028 estrategia berri bat aurkeztu du, eta dagoeneko 24.000 ikaslek baino gehiagok parte hartzen dute errefortzu-programetan. Neurri berrien artean daude:
- Matematika eta irakurmenaren ulermenerako errefortzu espezifikoak, 3. eta 4. mailako Lehen Hezkuntzako ikasleentzat.
- Irakasleentzako prestakuntza zientzien didaktikan, bai Lehen Hezkuntzan, bai DBHn.
- Ikaskuntza sozioemozionala bultzatzeko programa berriak, 12 eta 16 urte arteko gazteei zuzenduta.
- Dibertsitateari arreta berezia jartzea, bai jatorri desberdinetako ikasleen integrazioa sustatzeko, bai gaitasun handiko ikasleen garapena bultzatzeko.
Era berean, haur hezkuntzan detekzio goiztiarra indartzea erabaki dute, 2 eta 5 urte bitarteko haurren ikaskuntza-arazoak goiz diagnostikatzeko.
Ikastetxeetako bizikidetzan arreta berezia
Hezkuntza Sailak bizikidetzaren hobekuntzan ere lan egin nahi du, eta Eraldatzen programa hedatzen ari da, zeinak 67 ikastetxe publikotako 13.000 ikasleri laguntza eskaintzen dien. Programa horren helburuak hauek dira:
- Familien parte-hartzea sustatzea
- Ikastetxeetan bizikidetzari lotutako arazoei aurre egitea
- Ikaskuntza inklusiboa bultzatzea
Langile sindikatuen kritika: irakasleen eta zerbitzuetako langileen egoera
Hezkuntza Sailak azken bost urteetan 8.367 lanpostu egonkortu direla azaldu duen arren, sindikatuek ez dute neurri hori nahikotzat jotzen. Irakasleek, sukaldeko langileek eta garbitzaileek greba fase batean daude, hezkuntza publikoaren baldintzak hobetzeko eskaerak tarteko.
Horrek guztiak argi uzten du euskal hezkuntza sistemak erronka handiei aurre egin behar diela oraindik ere, nahiz eta azken neurketetan hobekuntza arinak ikusi diren arlo batzuetan.
